Vlissingen moet gedotterd worden. Het bloed moet weer gaan stromen. Uitgangspunt is mobiliteit. De centrale vraag: “Hoe krijgen we de mensen terug in de stad? Hoe zorgen we voor drukte, voor gekrioel, voor levendigheid”? Het onderstaande 10-puntenplan geeft antwoord op deze vragen. De eerste, onderliggende vraag zal ik nu alvast beantwoorden: “Wie gaat het allemaal betalen?” Antwoord: “Zeker niet de gemeente Vlissingen”. Eigenlijk hoeven we ons over de financiering geen zorgen te maken. Voor de meeste actiepunten zijn namelijk investeerders te vinden. Want Vlissingen heeft immers iets dat de meeste andere steden niet hebben: locatie, locatie en nog eens locatie.
Mobiliteit verhogen
De eerste drie actiepunten, en ook de belangrijkste waar het gaat om het stellen van prioriteiten, hebben te maken met mobiliteit. We doelen dan op de trein, de boot en de auto. De eerste twee zijn niet aanwezig in de binnenstad, de laatste, de auto, wel, maar dan alleen op plaatsen waar je ze juist niet wilt zien (zoals op de boulevard).
Actiepunt 1: Verhuis het station naar de binnenstad. Dit lijkt een dure operatie, maar hoeft het niet te zijn. Met een goed verhaal kun je ervoor zorgen dat de NS, Prorail en de provincie gaan meebetalen aan dit project. Over de lokatie kun je discussieren, maar dat deze zo dicht mogelijk bij de binnenstad moet liggen zal duidelijk zijn. Veel mensen die op het huidige station uitstappen denken echt dat ze in niemandsland zijn aangkomen. Brrrr, zo snel mogelijk naar de bewoonde wereld en dat is, jammerlijk genoeg voor Vlissingen, meestal een andere plaats. Vanaf het busstation, met de taxi of met de fiets gaan de meeste mensen niet naar Vlissingen. Waarom zou je ook? Mijn voorstel zou zijn om het station te lokaliseren op het voormalige scheldeterrein, zo dicht mogelijk tegen de binnenstad aan, dus - inderdaad - een mooie bestemming voor de machinefabriek. Hoeven we het daar ook niet meer over te hebben. Dit gebouw heeft al de grandeur van een hoog oud gebouw en is makkelijk om te toveren tot een station met uitstraling. Prorail moet een bochtje maken in de buurt van de buitenhaven en dan nog een kliometer extra spoor aanleggen richting de machinefabriek. OK, er moet ook een spoorbrug komen, maar voor een volk dat een tunnel van bijna zeven kilometer onder de Westerschelde kan bouwen, is een bruggetje van 50 meter een peuleschil.
Actiepunt 2: Breng de veerpont naar de loodsenhaven. Dit is het allermakkelijkst, het snelst te realiseren en te betalen uit de binnenzak van de huidige exploitant. Die dat dat graag doen, want het aantal passagiers zal verveelvoudigen. Deze maatregel heeft vele voordelen: je haalt de mensen naar de stad die sowieso regelmatig met de pont over moeten varen, je maakt het voor de bezoekers van de stad interessant om goedkoop een minicruise van een klein uur te maken en je trekt nieuwe mensen aan die een boottochtje willen combineren met een dagje Vlissingen. Tevens geef je het gebied rondom het Arsenaal nog meer een nautisch karakter: niet alleen kijken naar de zee, maar er ook op varen.
Actiepunt 3: Maak de binnenstad ruim toegankelijk voor auto's. Dit is een hele belangrijke. Het verval van Vlissingen werd pas goed ingezet toen de auto’s werden geweerd uit de binnenstad. Het argument dat de voetganger alle ruimte moest krijgen bleek al snel flauwekul omdat de weinige voetgangers die nog over zijn, minder kans hebben om levend de andere kant van de stad te bereiken dan vroeger, toen er nog auto's reden en de voetgangers gewoon op de stoep moesten lopen. Nu moeten die hun domein delen met skateboarders, rolschaatsers, mountainbikers en zelfs gewone fietsers. Het mag niet, maar: who cares? Auto's maken het stadsbeeld weer levendig, zorgen voor aanvoer van mensen en zorgen ervoor dat het winkelend publiek weer eens aankopen gaat doen die ze niet op de fiets mee naar huis kunnen nemen. De Mortiere in Middelbrug heeft straks het nakijken!
Voorzieningen
De volgende twee actiepunten hebben betrekking op de twee belangrijkste voorzieningen die we hebben: het ziekenhuis en de Hogeschool. Het voortbestaan in Vlissingen van beide instituten staat momenteel ter discussie. Tot nu toe is er relatief beschaafd protest geweest. Blaffende honden bijten echter niet en de respectievelijke bestuurders hebben geen boodschap aan de belangen van Vlissingen. Wat we moeten doen? Gewoon: we gaan ze zelf verhuizen!
Actiepunt 4: Breng de Hogeschool, de HZ, naar de binnenstad. Vlissingen is een echte studentenstad. Het vervelende is dat je er nooit een student tegenkomt. De oorzaken zijn duidelijk: de school ligt ver buiten de stad, evenals de plaatsen waar de studenten zijn gehuisvest. De oplossing: haal de HZ naar de binnenstad, bouw daar ook een campus met minimaal 250 huureenheden en kijk wat er gebeurt. Ook hiervoor is het scheldeterrein het meest geschikt. Studenten leven op straat, gaan graag uit, hebben een ruim uitgavenpatroon en zullen de binnenstad doen veranderen in een mekka voor horeca en middenstand.
Actiepunt 5: Breng het ziekenhuis naar de binnenstad. Iedereen is het er over eens dat de huidige locatie van het ziekenhuis niet optimaal is: geen uitbreidingsmogelijkheden en onvoldoende parkeermogelijkheden. Verhuizen naar een plek langs de snelweg is geen optie. Zieke mensen willen niet naar de A58. Die willen gewoon in de stad zitten. Een ziekenhuis zorgt voor een constante drukte van patiënten, bezoekers en medewerkers. Ook hiervoor is het Scheldeterrein een mooie optie. Misschien is de voormalige spuikom nog wel beter. Leuk voor de pensionadas van de boulevard.
Winkelen
Eigenlijk zou dit het kortste stukje moeten zijn. Immers: wanneer we de bovenstaande actiepunten hebben gerealiseerd en we hebben daardoor 365 dagen per jaar voldoende drukte in de stad, zal de onzichtbare hand van de markt haar werk doen in het voordeel van de middenstand en de horeca. We zullen echter al snel zien dat Vlissingen daarvoor te weinig huisvesting en middenstanders heeft. Daarom toch iets uitgebreider: het zesde actiepunt.
Actiepunt 6: Creëer een kashba. Tussen de huidige binnenstad, het nieuwe station, het nieuwe ziekenhuis en de nieuwe HZ met haar campus moet een wirwar van kleine straatjes worden aangelegd waarin de kleinere middenstand voor weinig geld en tegen minimale voorwaarden een winkeltje kan beginnen. Koppel dit initiatief aan de mogelijkheid om microkredieten te verstrekken. Voor een starter zal het zeer eenvoudig zijn om snel te beginnen met zijn ideeën. Grote groepen allochtonen en autochtonen zitten te wachten op een dergelijke kans en popelen om hun ondernemerskwaliteiten te gelde kunnen maken. Een kashba met een grote diversiteit, een internationale uitstraling en eigen unieke sferen en geuren zal grote groepen naar de stad trekken. Ook de Vlissingers zelf, van oudsher gecharmeerd van koopjes en noviteiten, zullen veelvuldig van dit nieuwe winkelgebied gebruik gaan maken. De bestaande middenstand hoeft niet bang te zijn: het toegestroomde publiek zal automatisch vanuit de kashba in de oude binnenstad belanden.
Boulevard
Vlissingen bezit twee kilometer boulevard die qua ligging tot de mooiste van Europa behoort. Het badstrand is een van de weinige op het zuiden gerichte stranden. De inrichting en exploitatie van dit pronkstuk is echter abominabel en misschien wel echt Vlissings: we hebben een diamant, maar we laten hem het liefst in de verpakking zitten en maken die één keer in de week - op zondagmiddag - open om even te kunnen kijken. Dat kan anders.
Actiepunt 7: Maak de boulevard autovrij. In succesvolle badplaatsen kun je met je auto in de stad komen en niet op de boulevard. In Vlissingen is de situatie precies andersom: je kunt niet in de binnenstad komen en de boulevard is het domein van vrachtwagens, boem-boemauto’s, te hard rijdende sportwagens en bromfietsen die zonder uitzondering de knalpot thuis hebben gelaten. Weg met die rommel. Een zeer makkelijk te realiseren maatregel ook: vier slagbomen en je bent klaar. Niet meer over zeuren, gewoon doen. Uiteraard moet de horeca wel bevoorraad kunnen worden, maar daarvoor hebben we ontheffingen. Laat ook winkeltjes toe en ondernemers die fietsen, driewielers en andere vervoermiddelen willen gaan verhuren.
Actiepunt 8: Maak een doorlopend zandstrand van de nollepier naar de gevangentoren. Misschien wat lastig te realiseren in verband met de kracht van de zee en de stromingen, maar waar een wil is, is een weg. Gewoon doen dus. Het enige strand op het zuiden in West-Europa mag best wat langer zijn dan de huidige 400 meter. Met deze maatregel hebben we in één keer anderhalve kilometer zandstrand. En daarmee sta je nationaal en internationaal echt op de kaart.
Actiepunt 9: Maak van Britannia een casino. Vroeger hadden we het over “Hotel-restaurant Britannia, tegenwoordig over de “Schandvlek Britannia”. Al jaren leeg, steeds verder verpauperd en niemand die iets doet. Direct aanpakken lijkt mij. Een bestemming als casino is daarbij het beste voor de stad: het heeft een aanzuigende werking, je trekt kapitaalkrachtig publiek en het geeft de boulevard en de skyline dynamiek en status.
Actiepunt 10: Leg een pier aan. Toelichting is nauwelijks nodig. Een pier heeft per definitie een internationale uitstraling en zal veel bezoekers, maar ook weer veel Vlissingers aantrekken. Zorg voor een brede wandelpromenade en voor voldoende lengte: vanaf de bestrating van de boulevard zeker 200 meter. Misschien kunnen we Nolledijk hiervoor gebruiken, misschien moeten we hem opnieuw aanleggen. In ieder geval geldt ook hier: gewoon doen en kijken wat er gebeurt. De financiering zal geen probleem zijn: grote horecaondernemers zullen in de rij staan.
Morgen beginnen?
(dit artikel verscheen eerder in de PZC van donderdag 14 mei 2009)